1.      Keşideci: Kelime anlamı olarak çek düzenleyen kişi olan keşideci, bankalara çek defteri başvurusunda bulunan ve gerekli şartları sağladıktan sonra çek defteri elde eden bireyler veya tüzel kişidir. Çek sayfası üzerinde keşidecinin adı, soyadı ve banka hesap bilgileri bulunmaktadır.
 

2.      Alacaklı: Keşide edenin çeki teslim ettiği ve ödemenin yapılacağı kişiyi ifade eder. Farklı çek türlerine bağlı olarak alacaklının ismi bazı çekler üzerinde yazılırken bazılarında ise yazılmaz. Hamiline yazılı çeklerde alacaklı ismi çeke yazılmaz.
 

3.      Banka: Çeklerin bankaya hitaben yazılması bankayı çekin doğal bir tarafı yapar. Banka, ekonomik durumunu yeterli gördüğü keşideci tarafından yazılan çeki ödemekle mükelleftir. Ancak bankanın ödeyeceği meblağ keşidecinin hesabında bulunmak zorundadır. Aksi takdirde karşılıksız çek keşide edilmiş olur.
 

Yukarıdaki ifadelerden de görüleceği üzere çek ile ilgili bütün işlemler keşideci üzerinden açıklanabilmektedir. Bu durum keşidecinin çek tanımında dahi ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu ortaya çıkarır. Bu durumun yanında keşidecinin çek keşide ederken yani çek düzenlerken yerine getirmesi gereken pek çok hukuki sorumluluğu vardır.
 

Keşidecinin Sorumlulukları ve Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?

Çek keşide etmek oldukça önemli bir konudur. Çekin kıymetli evrak niteliği taşıması çek ile ilgili yapılacak bir usulsüzlüğün büyük cezalarla sonuçlanmasına neden olabilecektir. Bu nedenle çek keşide ederken keşideci sorumluluklarını iyi bilmeli ve bu sorumlulukları yerine getirmelidir. Keşideci çek keşide ederken şu sorumlulukları yerine getirmelidir:

·        Çek sayfası üzerinde ‘çek’ ibaresinin yazılı olması gerekmektedir. Üzerinde çek ibaresi bulunmayan bir evrak havale statüsünde kabul edileceği için keşideci çek keşide ederken bu detaya kesinlikle dikkat etmelidir.
 

·        Keşideci çeki keşide ederken herhangi bir şarta bağlı olmaksızın çeki düzenlemelidir. Keşidecinin çek ödemesini herhangi bir şarta bağlaması çeki geçersiz kılacaktır.
 

·        Çek üzerine yazılacak değer hem yazıyla hem de rakamla ifade edilmektedir. Rakam ve yazı ile belirtilen bedel arasında bir farklılık ortaya çıkmışsa keşideci yazıyla belirtilen bedeli ödemekle yükümlüdür.
 

·        Çek üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmışsa çek geçersiz sayılır. Bu duruma bir istisna çekin keşideci tarafından tahrif edilmesidir. Böylesi durumlarda çek üzerinde yazılı en yüksek bedel esas alınmaktadır. Bu nedenle keşidecinin tahrifat yapmaması oldukça önemlidir.
 

·        Keşideci çek düzenlerken ödemeyi yapacak bankanın bilgilerinin eksiksiz bir şekilde yazılı olduğunu kontrol etmelidir. Banka bilgilerinde ortaya çıkacak eksiklik veya yanlışlık çeki geçersiz kılabilmektedir.
 

·        Keşideci çek üzerine keşide tarihini yazmakla mükelleftir. Keşidecinin tarihi eksik ya da birden fazla yazması çeki geçersiz kılar. Zira Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre tarih keşidecinin ehliyetinin belirlenmesi açısından oldukça önemli bir unsurdur.
 

·        Keşideci çeki kesinlikle imzalamalıdır. Çek üzerinde imza bulunmaması çeki geçersiz kılan unsurlardan bir tanesidir. Yargıtay tarafından alınan bir karara göre çek üzerinde keşidecinin adı soyadı bulunmasa dahi imzasının bulunması çeki geçerli kılacak yeterliliktedir. Bu bağlamda keşideci imzası çek için olmazsa olmazdır.
 

·        Keşideci çekin üzerine ödeme yerini kesinlikle yazmalıdır. Ödeme yeri yazılmamış bir çekin geçersiz olmasını engelleyecek sadece bir istisna vardır, o da keşidecinin adı-soyadı kısmının yanında bir yer yazılmasıdır. Çek üzerinde bu bilginin de bulunmaması çeki geçersiz kılar. Böyle evraklara havale hükümleri uygulanır.

 

Keşideci Çek İptali İsteyebilir mi?

Keşideci nedir sorusunun cevabını bulduktan sonra cevaplanması gereken en önemli soru, “keşideci çek iptali isteyebilir mi” sorusudur. Türk Ticaret Kanunu’na göre keşide edilmiş bir çekin iptalini sadece ve sadece lehtar veya hamil isteyebilir. Keşidecinin çek iptali isteme hakkı bulunmamaktadır.